مراقبت های بعد از عمل بینی نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی جراحی دارد. رعایت نکات مراقبتی باعث می‌شود تورم و کبودی کاهش پیدا کند، از بروز عفونت جلوگیری شود و شکل نهایی بینی به فرم ایده‌آل نزدیک‌تر شود. بسیاری از بیماران بعد از جراحی، نمی‌دانند دقیقاً چه کارهایی باید انجام دهند و چه اقداماتی ممکن است روند بهبودی را دچار مشکل کند.
در این راهنمای کامل، تمام نکاتی را که شما باید درباره مراقبت های بعد از عمل بینی بدانید، توضیح می‌دهیم تا با خیالی آسوده دوران نقاهت را پشت سر بگذارید. اگر به‌تازگی عمل بینی انجام داده‌اید یا در شُرف جراحی هستید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
زمان‌بندی مراقبت های بعد از عمل بینی
| بازه زمانی | مراقبت‌های لازم | نکات مهم |
| روز ۱ تا ۳ | – استراحت مطلق- استفاده از کمپرس سرد- بالا نگه داشتن سر هنگام خواب | – از خم شدن، عطسه با دهان بسته و زور زدن خودداری شود- مصرف دارو طبق تجویز پزشک |
| روز ۴ تا ۷ | – ادامه مصرف دارو- مراقبت از پانسمان و گچ- رعایت تغذیه نرم و مایعات | – عدم تماس آب با گچ بینی- عدم مصرف نمک و غذاهای داغ یا تند |
| هفته دوم | – برداشتن گچ توسط پزشک- شروع چسب زدن بینی- شستن ملایم صورت با احتیاط | – عدم استفاده از عینک- پرهیز از نور مستقیم خورشید |
| هفته سوم تا چهارم | – کاهش تورم تدریجی- ادامه چسب زدن طبق نظر پزشک- فعالیت‌های سبک مجاز | – هنوز از ورزش سنگین، شنا و سونا پرهیز شود |
| هفته ششم به بعد | – توقف تدریجی چسب زدن (با تأیید پزشک)- مجاز بودن عینک سبک یا ورزش‌های سبک | – استفاده از ضد آفتاب در محیط بیرون توصیه می‌شود |
| ماه دوم تا ششم | – تورم به‌تدریج کمتر می‌شود- فرم بینی مشخص‌تر می‌شود | – پیگیری دوره‌ای با پزشک متخصص |
| ۶ ماه تا یک سال | – فرم نهایی بینی نمایان می‌شود- پوست و بافت داخلی کاملاً ترمیم می‌شوند | – مراقبت خاصی نیاز نیست مگر در موارد خاص یا پوست چرب |
استراحت و نحوه خوابیدن در روزهای ابتدایی بعد عمل بینی
مراقبت های بعد از عمل بینی در روزهای اول بعد از جراحی لهمیت خیلی بیشتری دارد، زیرا بدن شما در حال ترمیم و سازگاری با تغییرات است. در این دوره باید تا حد ممکن استراحت کنید. خوابیدن در وضعیت صحیح کمک می‌کند تا تورم کاهش یابد و به بینی فشار وارد نشود.
- بهترین حالت خواب، دراز کشیدن به پشت و قرار دادن دو بالش زیر سر است تا سر نسبت به بدن در موقعیت بالاتری قرار بگیرد.
- به‌هیچ‌وجه به پهلو یا شکم نخوابید، چون این وضعیت ممکن است باعث فشار به بینی و حتی تغییر شکل آن شود.
- از خم شدن، سرفه یا عطسه با دهان بسته، و هرگونه فعالیتی که به صورت فشار وارد می‌کند خودداری نمایید.
این نکات جزو ابتدایی‌ترین بخش‌های مراقبت های بعد از عمل بینی هستند و رعایت آن‌ها روند بهبودی را بسیار سریع‌تر می‌کند.
استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم و کبودی عمل بینی
تورم و کبودی بعد از عمل بینی در اطراف بینی و زیر چشم‌ها طبیعی است. برای کاهش آن، استفاده از کمپرس سرد در دو روز اول پس از جراحی بسیار مؤثر است.
- کمپرس باید روی گونه‌ها و اطراف چشم‌ها قرار داده شود، نه به‌طور مستقیم روی بینی.
- از تماس مستقیم یخ با پوست خودداری کنید و حتماً از پارچه نازک بین کمپرس و پوست استفاده نمایید.
- هر بار می‌توانید حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از کمپرس سرد استفاده کنید و سپس مدتی استراحت دهید.
- تکرار این کار چند بار در روز به کاهش سریع‌تر التهاب کمک خواهد کرد.
- در کنار کمپرس، بالا نگه داشتن سر در طول روز و شب نیز به کاهش ورم کمک می‌کند.
تغذیه مناسب در دوران نقاهت عمل بینی
تغذیه صحیح در روزها و هفته‌های ابتدایی پس از جراحی بینی تأثیر مستقیم بر روند بهبودی دارد. تا چند روز اول بهتر است از غذاهای نرم، سبک و زود‌هضم استفاده کنید.
- غذاهایی مثل سوپ، پوره، ماست، اسموتی و آبمیوه طبیعی گزینه‌های مناسبی هستند.
- از مصرف غذاهای داغ، پرادویه یا خیلی شور پرهیز کنید، زیرا این نوع خوراکی‌ها می‌توانند باعث افزایش التهاب و تورم شوند.
- برای کمک به کاهش کبودی و ترمیم بافت‌ها، مصرف میوه‌هایی مانند آناناس و کیوی توصیه می‌شود.
بهتر است آب کافی بنوشید و از کم‌آبی بدن جلوگیری کنید.
تغذیه سالم بخشی مهم از مراقبت های بعد از عمل بینی است و باعث می‌شود روند ترمیم داخلی و خارجی با سرعت و کیفیت بهتری انجام شود.
مراقبت از گچ، بخیه و پانسمان بعد جراحی
پس از جراحی بینی، گچ یا اسپلینت روی بینی قرار داده می‌شود تا ساختار جدید بینی حفظ شود. این گچ نباید تا زمان مراجعه بعدی به جراح بینی در اهواز، خیس یا دستکاری شود. همچنین بخیه‌هایی که در ناحیه پایه بینی یا داخل سوراخ بینی قرار دارند باید تمیز و خشک باقی بمانند.
- برای تمیز کردن صورت، از یک دستمال نرم و مرطوب استفاده کنید و از تماس مستقیم آب با گچ خودداری نمایید.
- چسب‌ها و پانسمان‌هایی که پزشک استفاده کرده، باید طبق برنامه مشخص تعویض یا برداشته شوند.
- هرگونه دستکاری خودسرانه یا برداشتن زودهنگام پانسمان می‌تواند باعث عفونت یا تغییر شکل بینی شود
رعایت دقیق این نکات در مراقبت های بعد از عمل بینی به حفظ فرم صحیح بینی کمک زیادی می‌کند.
برداشتن گچ بینی گوشتی توسط دکتر محمد علی حسینی
چسب زدن بینی بعد از برداشتن گچ
پس از برداشتن گچ، پزشک معمولاً برای کاهش تورم و شکل‌دهی بهتر، بینی را چسب می‌زند. چسب زدن صحیح، باعث می‌شود پوست به ساختار جدید بهتر بچسبد و از تورم زیرپوستی جلوگیری شود.
- چسب زدن باید با دقت انجام شود و پوست قبل از آن کاملاً تمیز و خشک باشد.
- مدت‌زمان چسب زدن بسته به نوع پوست و شرایط فردی متفاوت است؛ در برخی افراد با پوست چرب یا ضخیم ممکن است تا ۶ هفته ادامه داشته باشد.
- معمولاً بهتر است هر دو روز یک‌بار چسب تعویض شود تا پوست دچار حساسیت یا جوش نشود.
این مرحله از مراقبت های بعد از عمل بینی نیز به‌اندازه خود عمل اهمیت دارد و نباید نادیده گرفته شود.
فعالیت‌هایی که بعد از جراحی باید از آن‌ها پرهیز کنید
پس از جراحی بینی، برخی فعالیت‌ها می‌توانند روند بهبود را مختل کرده یا حتی باعث آسیب به ساختار جدید بینی شوند. پرهیز از این موارد، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراقبت های بعد از عمل بینی است.
از انجام کارهای زیر خودداری کنید:
- ورزش یا فعالیت‌های سنگین بدنی تا حداقل ۴ هفته ممنوع است. افزایش فشار خون می‌تواند باعث خونریزی و تورم بیشتر شود.
- خوابیدن روی شکم یا پهلو ممکن است باعث فشار به بینی و تغییر فرم آن شود.
- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید به مدت چند هفته ممنوع است؛ نور آفتاب می‌تواند باعث تغییر رنگ یا افزایش تورم شود.
- استفاده از عینک (طبی یا آفتابی) روی بینی تا ۶ هفته توصیه نمی‌شود. اگر لازم است عینک بزنید، با پزشک درباره روش جایگزین مشورت کنید.
- مصرف سیگار و الکل روند ترمیم بافت‌ها را کند می‌کند و احتمال عفونت را بالا می‌برد.
نکاتی درباره استحمام، سفر و آرایش
در هفته‌های ابتدایی بعد از عمل، برخی فعالیت‌های روزمره نیز نیاز به ملاحظات خاصی دارند.
استحمام
- تا زمانی که گچ روی بینی دارید (معمولاً یک هفته)، نباید آب مستقیماً به صورت شما بخورد.
- برای شستن بدن، از دوش با آب ولرم استفاده کنید و سرتان را خم نکنید.
- برای تمیز کردن صورت، از دستمال مرطوب یا حوله نرم استفاده نمایید.
سفر کردن
- پرواز با هواپیما در دو هفته اول توصیه نمی‌شود، زیرا تغییر فشار ممکن است باعث درد یا خونریزی شود.
- در صورت لزوم سفر، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آرایش
- تا بهبود کامل زخم‌ها از استفاده از لوازم آرایش در ناحیه بینی خودداری کنید.
- کرم‌های سنگین یا مواد آرایشی چرب ممکن است باعث تحریک پوست شوند.
- در صورت لزوم، فقط از محصولات سبک و غیرحساسیت‌زا استفاده کنید.
این نکات ساده، اما مهم در مراقبت های بعد از عمل بینی، از بروز مشکلاتی مانند عفونت یا تغییر فرم بینی جلوگیری می‌کنند.
۱۵ نکته طلایی مراقبت های بعد از عمل بینی
- سر خود را هنگام خواب بالاتر از بدن نگه دارید تا از تورم و کبودی جلوگیری شود.
- از کمپرس سرد طی ۴۸ ساعت اول استفاده کنید تا التهاب و کبودی کاهش یابد.
- به پهلو یا شکم نخوابید چون ممکن است باعث فشار به بینی و تغییر فرم آن شود.
- تا چند هفته از ورزش و فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید تا از خونریزی و آسیب جلوگیری شود.
- در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید تا از تیرگی یا تغییر رنگ پوست بینی پیشگیری شود.
- مصرف نمک، غذاهای تند، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکل را محدود کنید؛ این موارد تورم را تشدید می‌کنند.
- به‌هیچ‌وجه عینک روی بینی نگذارید مگر با محافظ مخصوص و فقط با تأیید پزشک.
- از فین کردن شدید یا عطسه با دهان بسته خودداری کنید چون به بخیه‌ها و ساختار داخلی آسیب می‌زند.
- پوست بینی را با احتیاط و بدون فشار تمیز کنید؛ از صابون ملایم و بدون الکل استفاده شود.
- چسب بینی را طبق دستور پزشک بزنید و در زمان مشخص تعویض کنید.
- از سیگار و قلیان دوری کنید چون ترمیم زخم را به‌شدت کند و نتیجه نهایی را خراب می‌کند.
- تا زمان برداشتن گچ، از شستن کامل صورت پرهیز کنید و فقط از دستمال مرطوب برای اطراف بینی استفاده کنید.
- در صورت خونریزی، درد شدید یا ترشح بدبو فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- برای استحمام، بدن را به صورت جداگانه بشویید و مراقب باشید گچ خیس نشود.
- صبور باشید؛ فرم نهایی بینی معمولاً بین ۶ ماه تا یک سال مشخص می‌شود.
رعایت دقیق و منظم مراقبت های بعد از عمل بینی به شما کمک می‌کند تا دوره نقاهت را با کمترین دردسر سپری کرده و بهترین نتیجه را از جراحی خود بگیرید. این مراقبت‌ها فقط چند هفته زمان نیاز دارند، اما تأثیر آن‌ها تا سال‌ها باقی خواهد ماند.
پاسخ به سؤالات پرتکرار بیماران در مورد مراقبت های بعد از عمل بینی
بسته به نوع پوست، چسب زدن بین ۳ تا ۸ هفته ادامه دارد. پوست‌های چرب معمولاًباید مدت بیشتری چسب بزنند.
ورزش سبک بعد از ۴ هفته مجاز است، ولی ورزش‌های سنگین مانند دویدن، وزنه‌برداری یا شنا بهتر است بعد از ۶ هفته شروع شود.
بله. تورم ممکن است تا چند ماه ادامه داشته باشد، به‌خصوص در نوک بینی. نتیجه نهایی معمولاً پس از ۶ ماه تا یک سال مشخص می‌شود.
حداقل تا ۶ هفته بعد از عمل نباید عینک روی بینی گذاشته شود. در صورت نیاز، می‌توانید از نگهدارنده‌های مخصوص استفاده کنید.
در صورت مشاهده هرگونه خونریزی غیرعادی، درد شدید یا ترشح بدبو از بینی، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
